Định luật của Zipf và định hướng học từ vựng

80% thành công của một thứ gì đó được tạo nên chỉ từ 20% công sức bạn bỏ ra.

Đó là quy luật Pareto. Và chắc bạn đã nghe mòn cả lỗ tai rồi.

Định luật Pareto giúp chúng ta luôn phải định hướng tìm kiếm nhanh 20% nguồn lực quan trọng nhất để thực thi đầu tiên, nhằm mục tiêu đạt hiệu quả một cách nhanh chóng nhất có thể.

Trong ngôn ngữ, có một định luật cũng tương tự như Pareto, gọi tên là định luật của Zipf.Định luật Zipf phát biểu như thế này, là trong một ngôn ngữ, độ thông dụng của các từ rất khác nhau. Từ phổ biến nhất xuất hiện nhiều gấp 2 lần từ phổ biến thứ nhì, nhiều gấp 3 lần từ phổ biến thứ ba, nhiều gấp 4 lần từ phổ biến thứ tư, và cứ như thế.

Định luật này được Zipf đưa ra vào năm 1949, đơn thuần chỉ là dựa trên quan sát. Zipf hổng chứng minh được, cũng hổng ai chứng minh bằng toán học được, cơ mà chả ngôn ngữ nào có thể thoát khỏi quy luật này. Tiếng Anh tiếng Pháp, tiếng Trung tiếng Nhật đều ngoan ngoãn tuân theo cái định luật lạ lùng này.

Tất cả những quy luật của Pareto và Zipf này tạo tiền đề cho một phong cách học mới, gọi là “corpus-based study”. Chung quy là nghiên cứu xem trong một trường hợp nhất định, những từ thường hay sử dụng nhất là gì, sau đó xây dựng nhóm từ vựng hữu dụng nhất để giúp người mới học đi nhanh nhất. Học một nhúm nhỏ từ vựng phổ biến trước, những từ vựng râu ria kém phổ biến hơn để dành học sau, khi trình độ ngôn ngữ đã đạt một mức nhất định.

Tóm lại, nếu chúng ta bắt đầu học ngôn ngữ từ mức cơ bản lên cao, thì chúng ta nên tập trung vào nhóm từ phổ biến nhất, để có thể tiến nhanh nhất mà đỡ công sức nhất.

Ví dụ đi ha. Để có thể mô tả được một ca trên lâm sàng nhanh nhất thì chúng ta nên “tấn công” vào các động từ thường được sử dụng nhất trong trường hợp này. Như để mô tả các triệu chứng cơ năng (được bệnh nhân mô tả), chúng ta thường hay sử dụng động từ state, report, claim, deny. Để nói về kết quả xét nghiệm, chúng ta thường sử dụng 3 động từ to be, show, reveal. Cho nên đây chính là những động từ đầu tiên (nếu chỉ xét về khía cạnh động từ) mà bạn phải nắm vững cách sử dụng nếu muốn trình ca lâm sàng.

Đấy, người ta gọi như vậy là học có chiến thuật. Và trong trường hợp bạn không có nhiều thời gian để đắm mình vào ngôn ngữ, ai sử dụng chiến thuật hợp lý nhất sẽ là người đi xa nhất.