Giao tiếp hiệu quả là một việc khó khăn, và để giao
 tiếp tinh tế thì cần phải học hỏi không ngừng. Chúng ta có thể học hỏi từ những cách hay mà đồng nghiệp
 chúng ta trao đổi với bệnh nhân, từ các sách giáo khoa, cũng có thể học từ các video được công bố đâu đó
 trên youtube, và thậm chí có thể học từ những bài báo chuyên khoa. Như trong một bài báo trên tờ bác sĩ gia đình của Mỹ
 năm 2009 về cách tiếp cận tăng huyết áp kháng trị, tác giả có hướng dẫn cách mà chúng ta hỏi xem bệnh
 nhân có tuân thủ điều trị hay không:&quot;Many patients occasionally miss a dose, or even a few doses,
 of their medications. How often is this a problem for you?&quot; Điều hay ho trong cách hỏi này là bác sĩ đã rào đón
 trước cho bệnh nhân hiểu rằng vấn đề quên thuốc không phải hiếm gặp. Trả lời câu này dễ chịu hơn nhiều,
 vì bệnh nhân sẽ thấy rằng có thể có nhiều người bị quên uống thuốc giống mình, do đó rất thoải mái thừa
 nhận nếu quên thuốc thật. Nếu chỉ hỏi qua loa một câu Yes/No question như
 &quot;Do you take the medications as prescribed?&quot; thì bệnh nhân sẽ rất dễ dàng trả lời
 &quot;Yes&quot;, mặc dù chữ &quot;Yes&quot; dễ dàng như vậy thì cũng chẳng nói lên được gì nhiều. Do đó,
 việc làm tốt kỹ thuật “bình thường hóa” rất quan trọng để chúng ta thu thập những thông tin đáng giá từ
 bệnh nhân.Nhiều bệnh nhân cảm thấy khó khăn trong việc tự giác “khai” ra các vấn đề của họ, chủ yếu là
 vì họ lo lắng sẽ bị chỉ trích, hoặc cảm thấy xấu hổ về điều đó. Một trong những việc mà chúng ta có thể làm để trấn an
 bệnh nhân là sử dụng những câu để “bình thường hóa” vấn đề, để cho bệnh nhân thấy rằng không phải họ là
 người duy nhất gặp phải những vấn đề như vậy. Cách tiếp cận như vậy giúp bệnh nhân dễ mở lòng hơn.Hãy sử dụng những câu mở đầu như: Many people feel
 ...; Some people tell me ...; Sometimes I have been told that ...; “This is a common
 problem/occurrence...” “It is perfectly natural/normal...” “Quite/Very often I have been told that...”
 Ví dụ: “It is a common occurrence, and it’s not unusual for
 this to happen for people in your age group.” “This is a common problem, and it is sometimes
 connected to not getting enough sleep.” “It is perfectly normal for people to feel this way.”
 “A lot of people have difficulty in taking the initial
 steps to quit smoking/quit drinking/lose weight.” “Many people find the instructions/guidelines for
 taking their medication complicated.” Những câu như vậy sẽ tạo một mở đầu cởi mở để bệnh
 nhân có thể dễ dàng chia sẻ câu chuyện của mình.

Những câu mở đầu tạo sự cởi mở

tips

medical english

speaking

communication

Trong giao tiếp với bệnh nhân người nước ngoài, chúng
 ta nên tự xây dựng script giới thiệu về bản thân, khai thác thông tin cho một số loại chief complaint
 phổ biến, giải thích về một số loại chẩn đoán và lộ trình điều trị phổ biến. Và rồi sau đó tập luyện đi
 tập luyện lại cho đến lúc quen miệng nói băng băng thao thao bất tuyệt. Ấy là lúc mà chúng ta có thể
 bước ra ngoài &quot;chiến trường&quot; và thử thách khả năng improvise (ứng biến) của bản thân mình được
 rồi. Ví dụ lúc bắt đầu gặp bệnh nhân, sẽ thường có những trường hợp sau đây:<ol><li>Mình đã biết bệnh nhân (bệnh nhân cũ) và biết lý do đi tái khám của họ.</li><li>Bệnh nhân mới hoàn toàn, nhưng hệ thống điện tử cho mình biết trước họ tên của bệnh nhân và lý do đi
 khám của họ.</li><li>Bệnh nhân mới hoàn toàn, và mình chưa biết vì sao bệnh nhân đi khám. Và chúng ta hoàn toàn có thể
 xây dựng sẵn script tương ứng với các trường hợp trên để chuẩn bị sẵn sàng.</li></ol>Ví dụ như khi chúng ta đã biết được tên của bệnh nhân
 mới, chúng ta có thể dùng thông tin đó để kết nối với bệnh nhân, bằng cách sử dụng các mẫu câu sau:
 “Good afternoon, Mr Tom Hanks isn’t it?” “Hello, can I just confirm it’s Mr. David Beckham?”. Tên đầy đủ
 của người nước ngoài sẽ ít nhất có 2 thành phần là first name và last name. Để lịch sự, hãy dùng đủ tên
 của họ, và hỏi rằng họ muốn chúng ta gọi họ như thế nào, điều đó sẽ tạo không khí thoải mái cho bệnh
 nhân. “How do you want me to address you?” “How would you like to be addressed?”. Vậy nếu chưa biết tên
 bệnh nhân thì bạn sẽ hỏi như thế nào nhỉ? Câu vỡ lòng kinh điển “What’s your name?” chăng? Hay “Name,
 please!” chăng? Hãy thử một cấu trúc khác nghe tinh tế và lịch sự hơn nhiều ở dưới đây nhé: “May I have
 your name, please?”. Sau đó sẽ là phần giới thiệu bản thân, và sau đó mới đến phần khai thác lý do đi
 khám của bệnh nhân. Khi chúng ta bắt đầu quen thuộc với trình tự và script tạo sẵn cho các tình huống
 quen thuộc, chúng ta có thể giao tiếp tốt trong khoảng 80% tình huống, một điều thật tuyệt vời để tạo
 nên sự tự tin cho bản thân phải không nào?

Tip ứng biến trong giao tiếp với bệnh nhân người nước ngoài

“Thuốc này có hiệu quả. Tôi xin cam kết với quý vị như thế. P &lt; 0.05, có nghĩa là đã được khoa học chứng
 minh.”“Cà phê gây ung thư phổi. Ngưng uống cà phê đi nhé. P &lt; 0.05 có nghĩa là đã
 được khoa học chứng minh.”“Đắn đo làm gì nữa? P &lt; 0.05 cơ mà. Click chia sẻ tin giật gân cho mọi người
 hoảng sợ chơi nè.”Ôi chao, thần chú “p &lt; 0.05” là gì mà kỳ diệu đến vậy?<h4>Dịch thần chú sang ngôn ngữ đời thường</h4>Này nhé, trong tay tôi có một đồng xu. Giả sử như đồng xu này là một đồng xu bình
 thường, tức là đồng chất, không biến dạng, hai mặt như nhau (hình khắc khác nhau không đáng kể). Với một đồng xu
 như vậy, tôi sẽ mong đợi xác suất tung xu được mặt số và mặt hình là 50/50.Cùng làm thí nghiệm nhé…Một lần… Hai lần… Ba lần… Chà chà, 6 lần liên tiếp đều ra mặt số. Với một đồng xu
 bình thường thì bạn có thể tưởng tượng điều này rất khó xảy ra. Tôi lấy máy và tính cho bạn ngay đây:&nbsp;xác
 suất xảy ra việc tung đồng xu 6 lần đều ra mặt số là 1/2^6 ~ 0.016. Như vậy, p ~ 0.03.Bingo, p &lt; 0.05 nhé!Bạn có thể dịch câu thần chú của chúng ta ra ngôn ngữ bình thường như sau: Giả sử như
 đồng xu bình thường, xác suất để tung được 5 lần liên tiếp đều ra mặt số là siêu thấp. Ấy thế mà chúng ta tung
 được đây nè. Vậy đây là bằng chứng chống lại giả thuyết đồng xu bình thường, và chúng ta nghi ngờ liệu
 đồng xu đã được “gia công” gian lận chăng?<figure data-shortcode="caption" id="attachment_180" aria-describedby="caption-attachment-180" style="width: 282px"
 class="wp-caption aligncenter"><a
 href="https://blousexanhlacay.files.wordpress.com/2015/11/coin-flipping.png"><img loading="lazy"
 data-attachment-id="180"
 data-permalink="https://blousexanhlacay.wordpress.com/2015/11/10/p-0-05-ven-man-than-chu-phan-1/coin-flipping/"
 data-orig-file="https://blousexanhlacay.files.wordpress.com/2015/11/coin-flipping.png"
 data-orig-size="2000,2202" data-comments-opened="1"
 data-image-meta="{&quot;aperture&quot;:&quot;0&quot;,&quot;credit&quot;:&quot;&quot;,&quot;camera&quot;:&quot;&quot;,&quot;caption&quot;:&quot;&quot;,&quot;created_timestamp&quot;:&quot;0&quot;,&quot;copyright&quot;:&quot;&quot;,&quot;focal_length&quot;:&quot;0&quot;,&quot;iso&quot;:&quot;0&quot;,&quot;shutter_speed&quot;:&quot;0&quot;,&quot;title&quot;:&quot;&quot;,&quot;orientation&quot;:&quot;0&quot;}"
 data-image-title="coin flipping" data-image-description="" data-image-caption="Nguồn: Deycom.ie
 " data-medium-file="https://blousexanhlacay.files.wordpress.com/2015/11/coin-flipping.png?w=272"
 data-large-file="https://blousexanhlacay.files.wordpress.com/2015/11/coin-flipping.png?w=736"
 class="size-medium wp-image-180"
 src="https://blousexanhlacay.files.wordpress.com/2015/11/coin-flipping.png?w=272&amp;h=300"
 alt="Nguồn: Deycom.ie" width="272" height="300"
 srcset="https://blousexanhlacay.files.wordpress.com/2015/11/coin-flipping.png?w=272&amp;h=300 272w, https://blousexanhlacay.files.wordpress.com/2015/11/coin-flipping.png?w=544&amp;h=600 544w, https://blousexanhlacay.files.wordpress.com/2015/11/coin-flipping.png?w=136&amp;h=150 136w"
 sizes="(max-width: 272px) 100vw, 272px"></a><figcaption id="caption-attachment-180" class="wp-caption-text">Nguồn: Deycom.ie</figcaption></figure>Chúng ta sẽ tiếp tục với một ví dụ mà tôi rất thích, được lấy từ quyển <a
 href="http://www.amazon.com/p-value-Stories-Actually-Understand-Statistics/dp/0321629302">What is a
 p-value anyway</a> của Andrew J. Vickers.“Tôi có ba đứa con. Mỗi tối, trước khi bắt đầu tiết mục kể chuyện đêm khuya (kể
 chuyện có vẻ là một thứ hay ho để làm cuối ngày chứ nhỉ), chúng tôi phải thuyết phục&nbsp;bọn trẻ đi tắm, làm vệ
 sinh cá nhân, đánh răng, thay pyjamas, chuẩn bị quần áo sẵn sàng cho hôm sau, và cuối cùng là nhảy lên giường
 (nói thuyết phục cho nhẹ thôi chứ phần đó cũng điên khùng lắm). Tôi thường xuyên thấy thằng con trai 5 tuổi của
 tôi ngồi sẵn sàng trên giường, quần áo chỉnh tề, và cứ bảo là đã đánh răng rồi. Nhưng cái bàn chải phản chủ của
 nó khô queo: nó khăng khăng bảo rằng đã đánh răng, tôi bảo rằng nó chưa đánh.Đây là lý luận của tôi: bàn chải khô; nếu con trai tôi đã đánh rồi thì thiệt là khó
 để cho bàn chải khô; vì vậy, nó chưa đánh răng. Hoặc với cách nói của một nhà thống kê học thì như vầy: đây là
 dữ liệu (một cái bàn chải khô), đây là giả thuyết (con trai tôi đã đánh răng); nếu như giả thuyết đúng thì dữ
 liệu thiệt khó để xảy ra, cho nên chúng ta nên bác bỏ giả thuyết.”<blockquote>Chúng ta có trong tay dữ liệu. Và một giả thuyết. Nếu như giả thuyết đúng thì dữ liệu thiệt khó để xảy ra,
 cho nên chúng ta bác bỏ giả thuyết.</blockquote>Quy trình rất đơn giản: đầu tiên bạn đưa ra một giả sử gì đó, kiểu “không có sự khác
 biệt gì cả”, “cái này bằng cái kia”. Người ta gọi đó là null hypothesis (Ho). Mà vì Ho nó chán quá, chả có gì lạ
 thì công bố ai thèm nghe, nên người ta thường tìm cách bác bỏ Ho, để công nhận một giả sử khác&nbsp;là Ha
 (alternative hypothesis). Ví dụ như Ho là “Học sinh học 8 tiếng/ngày và học sinh học 2 tiếng/ngày đạt được điểm
 số như nhau”, Ha là “Học sinh học 8 tiếng/ngày có điểm số cao hơn học sinh học 2 tiếng/ngày”. Và người ta sẽ
 phản bác&nbsp;Ho bằng cách đưa ra “bằng chứng chống lại” mang tên p.Có người dịch nghĩa p là “xác suất đúng của null hypothesis”. Cách hiểu này là sai,
 bởi vì “xác suất thu được dữ liệu khi null hypothesis đúng” không thể nào giống&nbsp;“xác suất đúng của null
 hypothesis khi thu được dữ liệu” được. Nếu gọi D là dữ liệu, H là null hypothesis thì ta sẽ có biểu diễn công
 thức sau: p chính là P(D Ι&nbsp;H), không phải P(H Ι&nbsp;D).<blockquote>P là xác suất thu được dữ liệu (mà ta đã thu được) trong trường hợp null hypothesis đúng, không phải là xác
 suất null hypothesis đúng</blockquote><h4>Vậy nếu p &lt; 0.05, khả năng sai của null hypothesis là bao
 nhiêu?</h4>Jonathan và George <a
 href="http://www.bmj.com/content/322/7280/226.1.full?ijkey=1d8ea9950a60e46624a5a3a7594763ccac79e68a&amp;keytype2=tf_ipsecsha"
 target="_blank">phỏng tính</a> rằng khoảng 50% những lần phủ định null hypothesis dựa trên p &lt; 0.05 là
 sai lầm. Joseph và cộng sự thì <a href="http://pss.sagepub.com/content/22/11/1359.full.pdf+html"
 target="_blank">phỏng tính</a> rằng 60% nghiên cứu tâm lý học với p &lt; 0.05 là báo động giả. Hãy tưởng
 tượng mà xem, cứ 10 bài báo được giật tít “các nhà khoa học công bố” hay “theo một nghiên cứu”, thì có đến
 khoảng 5-6 bài báo mang những kết luận sai lầm! Hay cứ 2 bài thì có 1 bài mang kết luận sai lầm! Thật kinh
 khủng!Dưới đây là một bức hình biết nói. Nó cho thấy một kết quả nghiên cứu đơn lẻ “vượt
 qua bài kiểm tra” p &lt; 0.05 hay p &lt; 0.01 cũng không nói lên được nhiều điều. Nếu trước nghiên cứu, người ta
 tin rằng chỉ có 5% khả năng 1 thuốc thật sự có tác dụng, thì sau khi “thi đậu bài kiểm tra p &lt; 0.05”, khả
 năng có tác dụng thực sự của thuốc đó cũng chỉ tăng lên khoảng 11%. Chúng ta cần dựa vào thêm nhiều thứ khác,
 thay vì chỉ trông cậy vào p.<figure data-shortcode="caption" id="attachment_177" aria-describedby="caption-attachment-177" style="width: 310px"
 class="wp-caption aligncenter"><a href="https://blousexanhlacay.files.wordpress.com/2015/11/p-graphic.jpg"><img
 loading="lazy" data-attachment-id="177"
 data-permalink="https://blousexanhlacay.wordpress.com/2015/11/10/p-0-05-ven-man-than-chu-phan-1/p-graphic/"
 data-orig-file="https://blousexanhlacay.files.wordpress.com/2015/11/p-graphic.jpg"
 data-orig-size="630,356" data-comments-opened="1"
 data-image-meta="{&quot;aperture&quot;:&quot;0&quot;,&quot;credit&quot;:&quot;&quot;,&quot;camera&quot;:&quot;&quot;,&quot;caption&quot;:&quot;&quot;,&quot;created_timestamp&quot;:&quot;0&quot;,&quot;copyright&quot;:&quot;&quot;,&quot;focal_length&quot;:&quot;0&quot;,&quot;iso&quot;:&quot;0&quot;,&quot;shutter_speed&quot;:&quot;0&quot;,&quot;title&quot;:&quot;&quot;,&quot;orientation&quot;:&quot;0&quot;}"
 data-image-title="p-graphic" data-image-description="" data-image-caption="Nguồn: tham khảo (4)
 " data-medium-file="https://blousexanhlacay.files.wordpress.com/2015/11/p-graphic.jpg?w=300"
 data-large-file="https://blousexanhlacay.files.wordpress.com/2015/11/p-graphic.jpg?w=630"
 class="size-medium wp-image-177"
 src="https://blousexanhlacay.files.wordpress.com/2015/11/p-graphic.jpg?w=300&amp;h=170"
 alt="Nguồn: tham khảo (4)" width="300" height="170"
 srcset="https://blousexanhlacay.files.wordpress.com/2015/11/p-graphic.jpg?w=300&amp;h=170 300w, https://blousexanhlacay.files.wordpress.com/2015/11/p-graphic.jpg?w=600&amp;h=340 600w, https://blousexanhlacay.files.wordpress.com/2015/11/p-graphic.jpg?w=150&amp;h=85 150w"
 sizes="(max-width: 300px) 100vw, 300px"></a><figcaption id="caption-attachment-177" class="wp-caption-text">Nguồn: tham khảo (4)</figcaption></figure><h4>Còn nếu p&nbsp;&gt; 0.05 thì sao?</h4>Thì chẳng sao cả. Thật đấy. Bạn không thể công nhận Ho vì p &gt; 0.05, vì bạn còn nhớ
 không, p không cho biết về việc null hypothesis đúng hay sai mà đơn thuần là một thứ bằng chứng chống lại Ho.
 “Absence of evidence is not evidence of absence.”&nbsp;Giả như p &lt; 0.05 cũng không được vội kết luận
 Ha, p &gt; 0.05 cũng chưa được kết luận Ho. Cuộc đời đầy những rắc rối, bạn nhỉ?
 <blockquote>&nbsp;Absence of evidence is not evidence of absence.(Altman)</blockquote>Trong phần 2 của loạt bài viết, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về&nbsp;chuyện khi nào thì
 có thể sử dụng p &lt; 0.05 hay p &lt; 0.05 để đưa ra kết luận được.9/11/2015<hr>*: Bạn có thể sử dụng thuật ngữ “biến cố”. Vì mục đích đơn giản hóa bài viết, tôi tránh sử dụng các thuật
 ngữ.THAM KHẢO1/ Vickers, A. What is a P-value anyway?: 34 stories to help you actually
 understand statistics. Boston: Addison-Wesley. 2010.2/ Gonick L. and Smith W. A cartoon guide to statistics. Collins. 19943/&nbsp;Nuzzo R. Scientific methods: statistical errors. Nature.
 2014;506(7487):150-2.4/ Siegfried, T. Odds are, it’s wrong: Science fails to face the shortcomings of
 statistics. Science News. 2010;177:&nbsp;26–29.5/&nbsp;Sterne JA, Davey Smith G. Sifting the evidence—what’s wrong with significance
 tests? BMJ2001;322:226–31.6/ Simmons JP et al.&nbsp;False-positive psychology: undisclosed flexibility in data
 collection and analysis allows presenting anything as significant.&nbsp;Psychol Sci.&nbsp;2011
 Nov;22(11):1359-66.

P < 0.05: Vén màn thần chú

learning.how.to.learn

Nếu gõ từ khóa “nước cam” và “ung thư” vào khung tìm kiếm của Google, bạn sẽ thấy
 một
 điều rất thú vị.<a href="https://blousexanhlacay.files.wordpress.com/2015/10/picture1.png"><img loading="lazy"
 data-attachment-id="73"
 data-permalink="https://blousexanhlacay.wordpress.com/2015/10/03/hay-biet-nghi-ngai-hay-biet-doi-cho/picture1/"
 data-orig-file="https://blousexanhlacay.files.wordpress.com/2015/10/picture1.png"
 data-orig-size="1027,772" data-comments-opened="1"
 data-image-meta="{&quot;aperture&quot;:&quot;0&quot;,&quot;credit&quot;:&quot;&quot;,&quot;camera&quot;:&quot;&quot;,&quot;caption&quot;:&quot;&quot;,&quot;created_timestamp&quot;:&quot;0&quot;,&quot;copyright&quot;:&quot;&quot;,&quot;focal_length&quot;:&quot;0&quot;,&quot;iso&quot;:&quot;0&quot;,&quot;shutter_speed&quot;:&quot;0&quot;,&quot;title&quot;:&quot;&quot;,&quot;orientation&quot;:&quot;0&quot;}"
 data-image-title="Picture1" data-image-description="" data-image-caption=""
 data-medium-file="https://blousexanhlacay.files.wordpress.com/2015/10/picture1.png?w=300"
 data-large-file="https://blousexanhlacay.files.wordpress.com/2015/10/picture1.png?w=736"
 class="size-medium wp-image-73 aligncenter"
 src="https://blousexanhlacay.files.wordpress.com/2015/10/picture1.png?w=300&amp;h=226" alt="Picture1"
 width="300" height="226"
 srcset="https://blousexanhlacay.files.wordpress.com/2015/10/picture1.png?w=300&amp;h=226 300w, https://blousexanhlacay.files.wordpress.com/2015/10/picture1.png?w=600&amp;h=452 600w, https://blousexanhlacay.files.wordpress.com/2015/10/picture1.png?w=150&amp;h=113 150w"
 sizes="(max-width: 300px) 100vw, 300px"></a>Chỉ trong vòng 4 kết quả tìm kiếm đầu tiên: nước cam vừa giúp phòng ngừa vừa làm
 tăng
 nguy cơ ung thư. Thiệt là rối não, quá rối não! Vậy phải làm sao? Bứt hoa chọn lựa nào, ung thư, không ung
 thư,
 ung thư, không ung thư…Thông tin về sức khỏe hiện nay như một cánh rừng rậm rạp đầy cạm bẫy. Bạn vừa vứt
 hết
 mấy gói cà phê phân voi được tặng vì nghe có nghiên cứu bảo rằng cà phê làm tăng nguy cơ ung thư tụy, thì
 lại
 nghe có nghiên cứu bảo không phải vậy đâu. Bạn vừa chuyển sang trét bánh mì bằng margarine thay cho bơ
 thường vì
 nghe có nghiên cứu bảo rằng margarine tốt cho sức khỏe hơn, thì lại có nghiên cứu khác bảo chúng đều có hại
 ngang nhau. Phụ nữ ăn sáng với ngũ cốc sẽ dễ sinh con trai hơn, bạn đọc trên báo thấy vậy, thích thật, vì
 bạn
 đang mong con trai cơ mà, thế là bạn ních đầy bụng với ngũ cốc và biết được rằng ngũ cốc chẳng giúp tăng khả
 năng có con trai lên tẹo nào cả.&nbsp;<a href="http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4285234/" target="_blank">MJ
 Schuemie và cộng sự cho rằng</a> 54% những nghiên cứu quan sát “tìm ra điều gì đấy” không thực sự có ý
 nghĩa
 và cần được đánh giá lại. SS Young và Alan Karr thì khẳng định rằng: <a
 href="http://www.dcscience.net/Young-Karr-2011.pdf" target="_blank">“Hầu hết những lời tuyên bố từ các
 nghiên cứu quan sát là sai”</a>. Trên trang web của Dịch vụ y tế quốc gia (NHS) ở Anh còn có hẳn một
 chuyên
 mục đánh giá lại các thông tin y tế vừa xuất hiện trên các mặt báo (<a
 href="http://www.nhs.uk/news/Pages/NewsIndex.aspx" target="_blank">Behind the headlines</a>)<figure data-shortcode="caption" id="attachment_75" aria-describedby="caption-attachment-75" style="width: 310px"
 class="wp-caption aligncenter"><a href="https://blousexanhlacay.files.wordpress.com/2015/10/picture2.png"><img
 loading="lazy" data-attachment-id="75"
 data-permalink="https://blousexanhlacay.wordpress.com/2015/10/03/hay-biet-nghi-ngai-hay-biet-doi-cho/picture2/"
 data-orig-file="https://blousexanhlacay.files.wordpress.com/2015/10/picture2.png"
 data-orig-size="592,394" data-comments-opened="1"
 data-image-meta="{&quot;aperture&quot;:&quot;0&quot;,&quot;credit&quot;:&quot;&quot;,&quot;camera&quot;:&quot;&quot;,&quot;caption&quot;:&quot;&quot;,&quot;created_timestamp&quot;:&quot;0&quot;,&quot;copyright&quot;:&quot;&quot;,&quot;focal_length&quot;:&quot;0&quot;,&quot;iso&quot;:&quot;0&quot;,&quot;shutter_speed&quot;:&quot;0&quot;,&quot;title&quot;:&quot;&quot;,&quot;orientation&quot;:&quot;0&quot;}"
 data-image-title="Picture2" data-image-description="" data-image-caption=""
 data-medium-file="https://blousexanhlacay.files.wordpress.com/2015/10/picture2.png?w=300"
 data-large-file="https://blousexanhlacay.files.wordpress.com/2015/10/picture2.png?w=592"
 class="wp-image-75 size-medium"
 src="https://blousexanhlacay.files.wordpress.com/2015/10/picture2.png?w=300&amp;h=200" alt=""
 width="300" height="200"
 srcset="https://blousexanhlacay.files.wordpress.com/2015/10/picture2.png?w=300&amp;h=200 300w, https://blousexanhlacay.files.wordpress.com/2015/10/picture2.png?w=150&amp;h=100 150w, https://blousexanhlacay.files.wordpress.com/2015/10/picture2.png 592w"
 sizes="(max-width: 300px) 100vw, 300px"></a><figcaption id="caption-attachment-75" class="wp-caption-text">Nguồn: tham khảo (6)</figcaption></figure>Những ví dụ trên cảnh báo chúng ta một điều, rằng: “báo động giả” rất thường gặp.
 Những “phát hiện” mới mẻ, dù có thể chưa được kiểm tra lại rõ ràng vẫn trở thành “miếng mồi ngon” của báo
 chí và
 mạng xã hội, với chiếc áo khoa học đáng tin tưởng. Paolo Boffetta và cộng sự <a
 href="http://jnci.oxfordjournals.org/content/100/14/988.full" target="_blank">viết</a>: “Một số tác giả
 cho
 rằng thà cường điệu một thông tin có thể sai, còn hơn là bỏ sót một nguy cơ tiềm ẩn, hay một cơ hội thăng
 tiến
 sự nghiệp.” Nói cách khác, một số nhà khoa học sẵn sàng báo động nhầm, kết hợp với khả năng lan truyền (và
 đôi
 khi trích dẫn gây hiểu lầm) của báo giới và cư dân mạng, tạo nên rất nhiều “oan sai” gây bối rối trong hệ
 thống
 thông tin y tế.<figure data-shortcode="caption" id="attachment_76" aria-describedby="caption-attachment-76" style="width: 310px"
 class="wp-caption aligncenter"><a href="https://blousexanhlacay.files.wordpress.com/2015/10/picture3.png"><img
 loading="lazy" data-attachment-id="76"
 data-permalink="https://blousexanhlacay.wordpress.com/2015/10/03/hay-biet-nghi-ngai-hay-biet-doi-cho/picture3/"
 data-orig-file="https://blousexanhlacay.files.wordpress.com/2015/10/picture3.png"
 data-orig-size="604,418" data-comments-opened="1"
 data-image-meta="{&quot;aperture&quot;:&quot;0&quot;,&quot;credit&quot;:&quot;&quot;,&quot;camera&quot;:&quot;&quot;,&quot;caption&quot;:&quot;&quot;,&quot;created_timestamp&quot;:&quot;0&quot;,&quot;copyright&quot;:&quot;&quot;,&quot;focal_length&quot;:&quot;0&quot;,&quot;iso&quot;:&quot;0&quot;,&quot;shutter_speed&quot;:&quot;0&quot;,&quot;title&quot;:&quot;&quot;,&quot;orientation&quot;:&quot;0&quot;}"
 data-image-title="Picture3" data-image-description="" data-image-caption=""
 data-medium-file="https://blousexanhlacay.files.wordpress.com/2015/10/picture3.png?w=300"
 data-large-file="https://blousexanhlacay.files.wordpress.com/2015/10/picture3.png?w=604"
 class="wp-image-76 size-medium"
 src="https://blousexanhlacay.files.wordpress.com/2015/10/picture3.png?w=300&amp;h=208" alt=""
 width="300" height="208"
 srcset="https://blousexanhlacay.files.wordpress.com/2015/10/picture3.png?w=300&amp;h=208 300w, https://blousexanhlacay.files.wordpress.com/2015/10/picture3.png?w=600&amp;h=416 600w, https://blousexanhlacay.files.wordpress.com/2015/10/picture3.png?w=150&amp;h=104 150w"
 sizes="(max-width: 300px) 100vw, 300px"></a><figcaption id="caption-attachment-76" class="wp-caption-text">Nguồn: tham khảo (6)</figcaption></figure>Có bạn sẽ tự hỏi rằng tại sao không được tin vội vàng những thứ đã được khoa học
 chứng minh? Tôi sẽ phải đính chính ngay rằng từ kết quả của 1 nghiên cứu quan sát chưa đủ để kết luận điều
 gì
 cả. Đó chỉ đơn thuần là 1 lần quan sát. Hệt như khi bạn tung đồng xu 100 lần được 70 lần sấp, bạn không thể
 tuyên bố ngay được rằng xác suất sấp ngửa khi tung xu là 70/30 được vậy. SS Young và Alan Karr <a
 href="http://www.dcscience.net/Young-Karr-2011.pdf" target="_blank">viết</a>: “Khoa học được tạo nên từ
 những thí nghiệm có khả năng lặp lại. Khi lặp lại những thí nghiệm này, chúng ta phải thu được những kết quả
 tương tự những lần trước. Nếu không thì có gì đó không ổn rồi.” Hơn nữa, thiết kế của nghiên cứu quan sát
 mang
 trong nó tiềm ẩn nhiều sai lệch, làm cho kết luận của nó càng nên được đánh giá một cách cẩn thận.<figure data-shortcode="caption" id="attachment_79" aria-describedby="caption-attachment-79" style="width: 310px"
 class="wp-caption aligncenter"><a href="https://blousexanhlacay.files.wordpress.com/2015/10/bean.png"><img
 loading="lazy" data-attachment-id="79"
 data-permalink="https://blousexanhlacay.wordpress.com/2015/10/03/hay-biet-nghi-ngai-hay-biet-doi-cho/bean/"
 data-orig-file="https://blousexanhlacay.files.wordpress.com/2015/10/bean.png" data-orig-size="712,495"
 data-comments-opened="1"
 data-image-meta="{&quot;aperture&quot;:&quot;0&quot;,&quot;credit&quot;:&quot;&quot;,&quot;camera&quot;:&quot;&quot;,&quot;caption&quot;:&quot;&quot;,&quot;created_timestamp&quot;:&quot;0&quot;,&quot;copyright&quot;:&quot;&quot;,&quot;focal_length&quot;:&quot;0&quot;,&quot;iso&quot;:&quot;0&quot;,&quot;shutter_speed&quot;:&quot;0&quot;,&quot;title&quot;:&quot;&quot;,&quot;orientation&quot;:&quot;0&quot;}"
 data-image-title="Bean" data-image-description="" data-image-caption="Nguồn: tham khảo (3)
 " data-medium-file="https://blousexanhlacay.files.wordpress.com/2015/10/bean.png?w=300"
 data-large-file="https://blousexanhlacay.files.wordpress.com/2015/10/bean.png?w=712"
 class="size-medium wp-image-79"
 src="https://blousexanhlacay.files.wordpress.com/2015/10/bean.png?w=300&amp;h=209"
 alt="Nguồn: tham khảo (3)" width="300" height="209"
 srcset="https://blousexanhlacay.files.wordpress.com/2015/10/bean.png?w=300&amp;h=209 300w, https://blousexanhlacay.files.wordpress.com/2015/10/bean.png?w=600&amp;h=418 600w, https://blousexanhlacay.files.wordpress.com/2015/10/bean.png?w=150&amp;h=104 150w"
 sizes="(max-width: 300px) 100vw, 300px"></a><figcaption id="caption-attachment-79" class="wp-caption-text">Nguồn: tham khảo (3)</figcaption></figure>Vậy cần phải làm gì khi vừa đọc một thông tin giật gân trên báo (hay mạng xã
 hội)?
 Hãy biết nghi ngại, hãy biết đợi chờ.<a href="http://www.hsph.harvard.edu/walter-willett/" target="_blank">Walter C.
 Willett</a>, giáo sư hàng đầu về dinh dưỡng tại đại học Harvard, viết trong cuốn <a
 href="http://www.amazon.com/Eat-Drink-Be-Healthy-Harvard/dp/0743266420" target="_blank">Eat, drink
 and
 be healthy</a>: “Tôi khuyên các bạn không tạo nên thay đổi gì đáng kể trong thành phần cũng như
 cách thức các bạn ăn, nếu chỉ dựa trên đơn thuần 1 nghiên cứu. Nếu một kết quả thật sự là đúng, rồi các
 nghiên
 cứu khác sẽ cho thấy điều tương tự. Và về ảnh hưởng lâu dài thì dù bạn thay đổi trong hôm nay (như uống
 vitamin
 hay tăng lượng chất béo không bão hòa trong thực đơn lên) hay 6 tháng nữa mới thay đổi thì cũng chẳng khác
 nhau
 gì mấy.”<blockquote>“Tôi khuyên các bạn không tạo nên thay đổi gì đáng kể trong thành phần cũng như cách thức các bạn ăn, nếu
 chỉ
 dựa trên đơn thuần 1 nghiên cứu. Nếu một kết quả thật sự là đúng, rồi các nghiên cứu khác sẽ cho thấy
 điều
 tương tự. Và về ảnh hưởng lâu dài thì dù bạn thay đổi trong hôm nay (như uống vitamin hay tăng lượng
 chất
 béo không bão hòa trong thực đơn lên) hay 6 tháng nữa mới thay đổi thì cũng chẳng khác nhau gì mấy.”</blockquote>Trở lại với câu chuyện lúc đầu của chúng ta, về nước cam và ung thư. Vào năm
 2015,
 các nhà nghiên cứu công bố một <a href="http://jco.ascopubs.org/content/early/2015/06/24/JCO.2014.57.4111.full"
 target="_blank">nghiên
 cứu</a> khảo sát mối liên quan giữa trái cây họ citrus (như cam, bưởi) và ung thư tế
 bào hắc tố (melanoma), dựa trên lý luận là psoralens và furocoumarins, những chất được tìm thấy trong những
 loại
 trái cây citrus có thể tương tác với tia cực tím làm các tế bào hắc tố tăng sinh. Đây là một nghiên cứu được
 thiết kế tốt với rất nhiều người tham gia nghiên cứu, thời gian theo dõi dài và theo dòng thời gian. Mối
 liên hệ
 tìm thấy giữa nước cam và melanoma là khá nhỏ: uống nước cam hơn 1 lần/ngày làm tăng nguy cơ bị melanoma 25%
 so
 với uống nước cam ít hơn 1 lần/tuần. Tuy nhiên có một số điểm làm cho độ tin cậy của nghiên cứu giảm xuống.
 Thứ
 nhất, dân số tham gia nghiên cứu không được lựa chọn ngẫu nhiên từ dân số chung; nghiên cứu chỉ bao gồm
 người da
 trắng, gợi ý rằng không nên vội áp dụng kết quả nghiên cứu lên người Việt Nam. Thứ hai, có một sự không nhất
 quán trong kết quả thu nhận được: các nhà nghiên cứu thấy rằng uống nước cam làm tăng nguy cơ ung thư da
 nhưng
 ăn cam thì lại không. Thứ ba, việc ghi nhận chế độ ăn của người tham gia nghiên cứu mỗi 2-4 năm có thể bị
 sai
 lệch do người tham gia không nhớ chính xác chế độ ăn. Cuối cùng, đây là nghiên cứu đầu tiên cho thấy mối
 liên hệ
 có thể có giữa nước cam và melanoma, nói cách khác, chưa có sự ủng hộ từ các nghiên cứu khác cho phát hiện
 này.
 <a href="http://jco.ascopubs.org/content/early/2015/06/24/JCO.2015.61.8116.full"
 target="_blank">Kết luận</a> của tờ Journal Of Clinical Oncology về chuyện nước cam gây ung thư: “Hiện
 tại,
 người dân không nên phản ứng quá mức dẫn đến việc tránh những trái cây như cam, bưởi. Với những ai có nguy
 cơ
 cao bị ung thư da, tốt nhất là nên dùng đa dạng trái cây cũng như nước ép trong bữa ăn, và dùng các biện
 pháp
 chống nắng, đặc biệt là khi da nhạy cảm với ánh nắng mặt trời. Rất cần lặp lại nghiên cứu này ở một dân số
 khác
 trước khi nghĩ đến chuyện thay đổi lời khuyên về chế độ ăn.”Vậy nên, theo sau những phát hiện mới, giới khoa học sẽ có những phản hồi. Việc
 của
 chúng ta đơn giản chỉ là: nghi ngại và đợi chờ.4/10/2015<hr>THAM KHẢO1/ Shaowei Wu et al. Citrus Consumption and Risk of Cutaneous Malignant Melanoma. J Clin Oncol. 2015 Aug
 10;33(23):2500-8.2/ Marianne Berwick. Dietary Advice for Melanoma: Not Ready for Prime Time. 2015 Aug 10;33(23):
 2487-2488.3/ SS Young and Alan Karr. Deming, data and observational studies: A process out of control and needing
 fixing. Significance. 2011;8:116–120.4/ Paolo Boffetta et al. False-Positive Results in Cancer Epidemiology: A Plea for Epistemological
 Modesty.
 JNCI J Natl Cancer Inst. 2008;100 (14): 988-995.5/ Walter C. Willett. Eat, drink and be healthy: the Harvard Medical School guide to healthy eating. New
 York, NY: Simon and Schuster, 2001.6/ JAC Sterne and G Davey Smith. Sifting the evidence—what’s wrong with significance tests? BMJ. 2001 Jan
 27;
 322(7280): 226–231.7/ MJ Schuemie et al. Interpreting observational studies: why empirical calibration is needed to correct
 p-values.&nbsp;Stat Med. 2014 Jan 30;33(2):209-18.

Hãy biết nghi ngại, hãy biết chờ đợi

Cách đây chừng hơn mười năm, chắc rất ít mẹ “bỉm sữa” biết về DHA. Nhưng cùng với sự đổ bộ của binh đoàn sữa bột
 cùng hàng tá quảng cáo ra rả trên sóng truyền hình, DHA đang trở thành ngôi sao hạng A, nếu xét về việc nuôi
 dưỡng trẻ.“Sữa bột XXX cải tiến mới, tăng gấp 5 lần DHA, cho bé thông minh gấp bội. Sữa bột XXX, cho bé khôn ơi là khôn.”
 Không chỉ Việt Nam mới chịu ảnh hưởng của quảng cáo về DHA như vậy. Nơi nào có dấu giày của sữa bột, nơi ấy có
 sự quảng bá về DHA.Không thể phủ nhận được rằng quảng cáo đã làm rất tốt trong việc lan truyền thông
 tin về sức khỏe đến người dân. Thế nhưng, hình như những quảng cáo đó đã đưa suy nghĩ của người tiêu dùng đi
 đến một hướng rất xa so với những gì thực sự có lợi cho họ: DHA tự nhiên (bổ sung cho mẹ lúc thai đang hình
 thành, từ sữa mẹ, thực phẩm tự nhiên…) mới thực sự là những gì tốt nhất cho trẻ, chứ không phải những sản
 phẩm bổ sung như thế này. Nói cách khác, các doanh nghiệp sẽ lái thông tin về sức khỏe theo hướng có lợi cho
 kinh doanh của họ: hốt bạc, nhân danh sức khỏe người tiêu dùng.Một điều nữa, là những điều “tự ca ngợi” lại có thể ẩn chứa những điều giả dối. Vào năm 2012, người ta phát
 hiện trong sản phẩm sữa của một công ty sữa tại TPHCM, trên nhãn ghi hàm lượng DHA 2-10mg/100g, nhưng hóa ra
 lại chẳng có tí ti DHA nào. Có người sẽ bảo: “Sữa Việt Nam nó vậy, mua sữa ngoại là an tâm”. Chắc chẳng ai
 dám bảo đảm. Hai chữ “nước ngoài” không phải là mộc đỏ chứng nhận sự chân thật, nó chỉ là liều “thuốc an
 thần” cho những kẻ sùng ngoại mù quáng. Mới năm ngoái thôi, báo chí đồng loạt PR cho con “cá sắt” của một
 nhà khoa học Canada, với triển vọng chỉ cần nấu nó với thức ăn trong 10 phút là hết nguy cơ bị thiếu máu
 thiếu sắt. Hãng truyền thông lớn như BBC cũng vào cuộc PR. Rốt cục, những thông tin mô tả về con cá hóa ra
 lại chỉ là bánh vẽ. Chẳng có bằng chứng khoa học nào chứng tỏ hiệu quả của con cá cả.Ngôn từ quảng cáo bóng bẩy của các nhà sản xuất cũng dễ khiến người tiêu dùng lạc lối. Như dòng “zero trans
 fat” chẳng hạn, nó không có nghĩa là 0% trans fat, mà có nghĩa là có ít hơn 0.5 g trans fat trong một
 serving (hãy xem kĩ khái niệm serving trên bao bì sản phẩm, ví dụ 1 serving của hộp Danisa ứng với 5 miếng
 bánh bích quy). Và nếu ai đó thấy “zero trans fat”, khoái quá, ăn lấy ăn để, thì lượng trans fat vào cơ thể
 hiển nhiên cũng sẽ “lên là lên là lên là lên”.Vậy đó, khi những người làm kinh tế đóng vai những nhà tuyên truyền sức khỏe, sẽ có nhiều thứ rất khó lường.
 “Sữa mẹ là tốt nhất cho sự phát triển toàn diện của trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ”; “Sản phẩm này không phải là
 thuốc và không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh.” Chẳng phải ngẫu nhiên mà có những câu này. Chỉ là
 nhiều người nghe mà nhếch mép bỏ qua mà thôi.

Khi người làm kinh tế đóng vai trò nhà tuyên truyền sức khỏe

Bạn mình nó bảo ếu hiểu làm sao chục năm mài đít ghế nhà trường, trăm giờ học bài
 thiệt chăm chỉ, năm nào cũng học sinh giỏi lãnh tập không xài hết, vậy mà giờ chả nói được tiếng Anh ra hồn.
 Chắc do hổng có khiếu nó vậy đó. Bọn học giỏi ngoại ngữ gì đấy có gì hay, chẳng qua ăn may có khiếu mà thôi.Ừ, chung quy cũng tại con tinh trùng. À, và trứng nữa.Nhiều người quá tập trung vào một khái niệm không tồn tại – là năng khiếu ngôn ngữ, và
 quên mất hỏi bản thân mình một câu hỏi vô cùng quan trọng (và đóng vai trò quyết định):<blockquote>“Tại sao chúng ta học ngoại ngữ?”</blockquote><img data-attachment-id="50"
 data-permalink="https://languagelearningmap.wordpress.com/2017/09/02/6-dong-luc-hoc-ngoai-ngu-hay-chuyen-cua-trung-va-tinh-trung/so-do/"
 data-orig-file="https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/09/so-do.png" data-orig-size="538,336"
 data-comments-opened="1"
 data-image-meta="{&quot;aperture&quot;:&quot;0&quot;,&quot;credit&quot;:&quot;&quot;,&quot;camera&quot;:&quot;&quot;,&quot;caption&quot;:&quot;&quot;,&quot;created_timestamp&quot;:&quot;0&quot;,&quot;copyright&quot;:&quot;&quot;,&quot;focal_length&quot;:&quot;0&quot;,&quot;iso&quot;:&quot;0&quot;,&quot;shutter_speed&quot;:&quot;0&quot;,&quot;title&quot;:&quot;&quot;,&quot;orientation&quot;:&quot;0&quot;}"
 data-image-title="SO DO" data-image-description="" data-image-caption=""
 data-medium-file="https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/09/so-do.png?w=300"
 data-large-file="https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/09/so-do.png?w=538"
 class="alignnone size-full wp-image-50"
 src="https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/09/so-do.png?w=736" alt="SO DO"
 srcset="https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/09/so-do.png 538w, https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/09/so-do.png?w=150 150w, https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/09/so-do.png?w=300 300w"
 sizes="(max-width: 538px) 100vw, 538px">Khi chúng ta xem một việc gì đấy
 là đáng làm, rằng chúng ta muốn làm điều ấy lắm lắm, thì hiệu suất thể hiện cũng cao hơn so với khi chúng ta
 miễn cưỡng. Khoảng chênh lệch ấy được tạo nên từ những nỗ lực mà chúng ta vui lòng bỏ thêm ra. Làm nhiều ăn
 nhiều, làm ít ăn ít mà heng.Thông thường, có 6 loại động lực. 3 đến từ chính bản thân chúng ta, tạm gọi là tích
 cực. 3 loại động lực này tạo nên trạng thái “muốn làm”. 3 đến từ bên ngoài, tạm gọi là tiêu cực. 3 loại động lực
 tiêu cực này tạo nên trạng thái “phải làm”.<ul><li>Động lực số 1: Chúng ta học vì vui.</li></ul>Kiểu như là bạn khoái tiếng Pháp lắm, nghe nó đã gì đâu, học tiếng Pháp thấy thiệt là
 nhẹ nhàng thanh thoát. Hay mỗi lần xem mấy TED talk trên youtube thấy bổ ích thấy mẹ, à không, thấy học được
 thêm bao nhiêu là thứ, thiệt là giải trí. Bởi vậy có thời gian rảnh là bạn lao vào học ngoại ngữ liền, giống như
 một sở thích cá nhân vậy.<img data-attachment-id="38"
 data-permalink="https://languagelearningmap.wordpress.com/2017/09/02/6-dong-luc-hoc-ngoai-ngu-hay-chuyen-cua-trung-va-tinh-trung/capture/"
 data-orig-file="https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/09/capture.png"
 data-orig-size="747,302" data-comments-opened="1"
 data-image-meta="{&quot;aperture&quot;:&quot;0&quot;,&quot;credit&quot;:&quot;&quot;,&quot;camera&quot;:&quot;&quot;,&quot;caption&quot;:&quot;&quot;,&quot;created_timestamp&quot;:&quot;0&quot;,&quot;copyright&quot;:&quot;&quot;,&quot;focal_length&quot;:&quot;0&quot;,&quot;iso&quot;:&quot;0&quot;,&quot;shutter_speed&quot;:&quot;0&quot;,&quot;title&quot;:&quot;&quot;,&quot;orientation&quot;:&quot;0&quot;}"
 data-image-title="Capture" data-image-description="" data-image-caption=""
 data-medium-file="https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/09/capture.png?w=300"
 data-large-file="https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/09/capture.png?w=736"
 class="alignnone size-full wp-image-38"
 src="https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/09/capture.png?w=736" alt="Capture"
 srcset="https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/09/capture.png?w=736 736w, https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/09/capture.png?w=150 150w, https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/09/capture.png?w=300 300w, https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/09/capture.png 747w"
 sizes="(max-width: 736px) 100vw, 736px">Tuy nhiên, nếu bình sinh các bạn ko yêu cuồng mê đắm việc học ngoại ngữ thì cũng chả
 sao. Chúng ta vẫn có thể đạt được mục tiêu nhờ 2 loại động lực tích cực ở dưới đây (số 2 và số 3).<ul><li>Động lực số 2: Chúng ta học vì một mục tiêu cụ thể nào đó.</li></ul>Kiểu như đạt IELTS 7.5 để qua Úc học sau đại học. Mục tiêu cụ thể, kế hoạch rõ ràng,
 quyết tâm lên cao chót vót. Bạn học đêm quên ăn ngày quên ngủ, học như thể ngày mai không còn được học nữa, cần
 cù chăm chỉ gấp chục lần bọn yêu cuồng mê đắm ngoại ngữ. Xong 1 năm sau tự nhiên giỏi, chả hiểu tại sao luôn. Ừ,
 chả hiểu tại sao luôn.<img data-attachment-id="39"
 data-permalink="https://languagelearningmap.wordpress.com/2017/09/02/6-dong-luc-hoc-ngoai-ngu-hay-chuyen-cua-trung-va-tinh-trung/capture-1/"
 data-orig-file="https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/09/capture-1.png"
 data-orig-size="731,270" data-comments-opened="1"
 data-image-meta="{&quot;aperture&quot;:&quot;0&quot;,&quot;credit&quot;:&quot;&quot;,&quot;camera&quot;:&quot;&quot;,&quot;caption&quot;:&quot;&quot;,&quot;created_timestamp&quot;:&quot;0&quot;,&quot;copyright&quot;:&quot;&quot;,&quot;focal_length&quot;:&quot;0&quot;,&quot;iso&quot;:&quot;0&quot;,&quot;shutter_speed&quot;:&quot;0&quot;,&quot;title&quot;:&quot;&quot;,&quot;orientation&quot;:&quot;0&quot;}"
 data-image-title="Capture 1" data-image-description="" data-image-caption=""
 data-medium-file="https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/09/capture-1.png?w=300"
 data-large-file="https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/09/capture-1.png?w=731"
 class="alignnone size-full wp-image-39"
 src="https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/09/capture-1.png?w=736" alt="Capture 1"
 srcset="https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/09/capture-1.png 731w, https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/09/capture-1.png?w=150 150w, https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/09/capture-1.png?w=300 300w"
 sizes="(max-width: 731px) 100vw, 731px"><ul><li>Động lực số 3: Chúng ta học vì một tiềm năng nào đó.</li></ul>Chẳng hạn như bạn tin rằng giỏi ngoại ngữ sẽ giúp tương lai của bạn sáng chói lói
 luôn. So với loại động lực thứ hai thì tiềm năng mơ hồ hơn, cho nên sức mạnh cũng kém hơn một chút.<img data-attachment-id="40"
 data-permalink="https://languagelearningmap.wordpress.com/2017/09/02/6-dong-luc-hoc-ngoai-ngu-hay-chuyen-cua-trung-va-tinh-trung/capture-2/"
 data-orig-file="https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/09/capture-2.png"
 data-orig-size="728,288" data-comments-opened="1"
 data-image-meta="{&quot;aperture&quot;:&quot;0&quot;,&quot;credit&quot;:&quot;&quot;,&quot;camera&quot;:&quot;&quot;,&quot;caption&quot;:&quot;&quot;,&quot;created_timestamp&quot;:&quot;0&quot;,&quot;copyright&quot;:&quot;&quot;,&quot;focal_length&quot;:&quot;0&quot;,&quot;iso&quot;:&quot;0&quot;,&quot;shutter_speed&quot;:&quot;0&quot;,&quot;title&quot;:&quot;&quot;,&quot;orientation&quot;:&quot;0&quot;}"
 data-image-title="Capture 2" data-image-description="" data-image-caption=""
 data-medium-file="https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/09/capture-2.png?w=300"
 data-large-file="https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/09/capture-2.png?w=728"
 class="alignnone size-full wp-image-40"
 src="https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/09/capture-2.png?w=736" alt="Capture 2"
 srcset="https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/09/capture-2.png 728w, https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/09/capture-2.png?w=150 150w, https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/09/capture-2.png?w=300 300w"
 sizes="(max-width: 728px) 100vw, 728px"><ul><li>Động lực số 4: Chúng ta học vì áp lực cảm xúc.</li></ul>Kiểu như đang thả thính con bé cùng lớp Anh Văn mà học dở hơn đâu có được, nó quánh
 giá mình chết, nên phải cố học cho giỏi. Sau này phát hiện ra con bé ấy chỉ thích người giỏi tiếng Pháp, là thôi
 con tim vụn vỡ, dốt tiếng Anh từ dạo ấy.<img data-attachment-id="42"
 data-permalink="https://languagelearningmap.wordpress.com/2017/09/02/6-dong-luc-hoc-ngoai-ngu-hay-chuyen-cua-trung-va-tinh-trung/capture-3-2/"
 data-orig-file="https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/09/capture-31.png"
 data-orig-size="745,306" data-comments-opened="1"
 data-image-meta="{&quot;aperture&quot;:&quot;0&quot;,&quot;credit&quot;:&quot;&quot;,&quot;camera&quot;:&quot;&quot;,&quot;caption&quot;:&quot;&quot;,&quot;created_timestamp&quot;:&quot;0&quot;,&quot;copyright&quot;:&quot;&quot;,&quot;focal_length&quot;:&quot;0&quot;,&quot;iso&quot;:&quot;0&quot;,&quot;shutter_speed&quot;:&quot;0&quot;,&quot;title&quot;:&quot;&quot;,&quot;orientation&quot;:&quot;0&quot;}"
 data-image-title="Capture 3" data-image-description="" data-image-caption=""
 data-medium-file="https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/09/capture-31.png?w=300"
 data-large-file="https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/09/capture-31.png?w=736"
 class="alignnone size-full wp-image-42"
 src="https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/09/capture-31.png?w=736" alt="Capture 3"
 srcset="https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/09/capture-31.png?w=736 736w, https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/09/capture-31.png?w=150 150w, https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/09/capture-31.png?w=300 300w, https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/09/capture-31.png 745w"
 sizes="(max-width: 736px) 100vw, 736px"><ul><li>Động lực số 5: Chúng ta học vì áp lực tiền bạc.</li></ul>Kiểu như quăng 1 cục tiền vô British Council học, xong thấy tốn tiền dữ quá, phải ráng
 học cho đỡ phí. Sau khi hết khóa, cảm thấy nhẹ gánh trong lòng, bèn đốt hết sách vở đi để quên đi một thời “đau
 đớn”.<img data-attachment-id="43"
 data-permalink="https://languagelearningmap.wordpress.com/2017/09/02/6-dong-luc-hoc-ngoai-ngu-hay-chuyen-cua-trung-va-tinh-trung/capture-4/"
 data-orig-file="https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/09/capture-4.png"
 data-orig-size="739,258" data-comments-opened="1"
 data-image-meta="{&quot;aperture&quot;:&quot;0&quot;,&quot;credit&quot;:&quot;&quot;,&quot;camera&quot;:&quot;&quot;,&quot;caption&quot;:&quot;&quot;,&quot;created_timestamp&quot;:&quot;0&quot;,&quot;copyright&quot;:&quot;&quot;,&quot;focal_length&quot;:&quot;0&quot;,&quot;iso&quot;:&quot;0&quot;,&quot;shutter_speed&quot;:&quot;0&quot;,&quot;title&quot;:&quot;&quot;,&quot;orientation&quot;:&quot;0&quot;}"
 data-image-title="Capture 4" data-image-description="" data-image-caption=""
 data-medium-file="https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/09/capture-4.png?w=300"
 data-large-file="https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/09/capture-4.png?w=736"
 class="alignnone size-full wp-image-43"
 src="https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/09/capture-4.png?w=736" alt="Capture 4"
 srcset="https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/09/capture-4.png?w=736 736w, https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/09/capture-4.png?w=150 150w, https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/09/capture-4.png?w=300 300w, https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/09/capture-4.png 739w"
 sizes="(max-width: 736px) 100vw, 736px"><ul><li>Động lực số 6: Chúng ta học vì …ếu biết tại sao phải học.</li></ul>Kiểu như đến giờ đến tiết là xách cặp đi học thôi, hỏi tại sao học thì chả biết, ờ
 chắc tại chưa tìm ra lý do để nghỉ.<img data-attachment-id="44"
 data-permalink="https://languagelearningmap.wordpress.com/2017/09/02/6-dong-luc-hoc-ngoai-ngu-hay-chuyen-cua-trung-va-tinh-trung/capture-5/"
 data-orig-file="https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/09/capture-5.png"
 data-orig-size="747,275" data-comments-opened="1"
 data-image-meta="{&quot;aperture&quot;:&quot;0&quot;,&quot;credit&quot;:&quot;&quot;,&quot;camera&quot;:&quot;&quot;,&quot;caption&quot;:&quot;&quot;,&quot;created_timestamp&quot;:&quot;0&quot;,&quot;copyright&quot;:&quot;&quot;,&quot;focal_length&quot;:&quot;0&quot;,&quot;iso&quot;:&quot;0&quot;,&quot;shutter_speed&quot;:&quot;0&quot;,&quot;title&quot;:&quot;&quot;,&quot;orientation&quot;:&quot;0&quot;}"
 data-image-title="Capture 5" data-image-description="" data-image-caption=""
 data-medium-file="https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/09/capture-5.png?w=300"
 data-large-file="https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/09/capture-5.png?w=736"
 class="alignnone size-full wp-image-44"
 src="https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/09/capture-5.png?w=736" alt="Capture 5"
 srcset="https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/09/capture-5.png?w=736 736w, https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/09/capture-5.png?w=150 150w, https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/09/capture-5.png?w=300 300w, https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/09/capture-5.png 747w"
 sizes="(max-width: 736px) 100vw, 736px">Xếp từ cao xuống thấp, động lực học vì vui là mạnh nhất, sau đó đến học vì mục tiêu cụ
 thể, và học vì tiềm năng tương lai.<img data-attachment-id="26"
 data-permalink="https://languagelearningmap.wordpress.com/2017/09/02/6-dong-luc-hoc-ngoai-ngu-hay-chuyen-cua-trung-va-tinh-trung/picture1/"
 data-orig-file="https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/09/picture1.png"
 data-orig-size="1350,905" data-comments-opened="1"
 data-image-meta="{&quot;aperture&quot;:&quot;0&quot;,&quot;credit&quot;:&quot;&quot;,&quot;camera&quot;:&quot;&quot;,&quot;caption&quot;:&quot;&quot;,&quot;created_timestamp&quot;:&quot;0&quot;,&quot;copyright&quot;:&quot;&quot;,&quot;focal_length&quot;:&quot;0&quot;,&quot;iso&quot;:&quot;0&quot;,&quot;shutter_speed&quot;:&quot;0&quot;,&quot;title&quot;:&quot;&quot;,&quot;orientation&quot;:&quot;0&quot;}"
 data-image-title="Picture1" data-image-description="" data-image-caption=""
 data-medium-file="https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/09/picture1.png?w=300"
 data-large-file="https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/09/picture1.png?w=736"
 class="alignnone size-full wp-image-26"
 src="https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/09/picture1.png?w=736" alt="Picture1"
 srcset="https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/09/picture1.png?w=736 736w, https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/09/picture1.png?w=150 150w, https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/09/picture1.png?w=300 300w, https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/09/picture1.png?w=768 768w, https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/09/picture1.png?w=1024 1024w, https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/09/picture1.png 1350w"
 sizes="(max-width: 736px) 100vw, 736px">Mô hình 6 loại động lực này giúp lý giải tại sao bọn polyglots có thể giỏi nhiều ngoại
 ngữ đến như vậy. Tụi này toàn thành phần tự học, cảm thấy học ngoại ngữ là một việc thú vị đáng để làm mỗi ngày
 (loại 1). Bạn sẽ hiểu tại sao Jack Ma giỏi tiếng Anh, ông thường xuyên nhắc đến loại động lực số 3 trong các bài
 nói chuyện của mình. Bạn cũng sẽ hiểu tại sao Bill Gates giỏi tiếng Anh. À ờ, tại ổng là người Mỹ.Cho nên nếu xui rủi chưa giỏi ngoại ngữ, hãy đừng đổ thừa cho trứng và tinh trùng. Hãy
 hỏi bản thân mình tại sao lại muốn giỏi ngoại ngữ, heng.

6 loại động lực học ngoại ngữ

Học phát âm là một quá trình bắt chước, không hơn không kém.Từ lúc nhỏ xíu, bạn nghe người thân trò chuyện mỗi ngày, rồi bạn bi bô bắt chước theo,
 từng chút, từng chút một. Dần dà, bạn nói theo giọng của một “người bản xứ thực thụ”. Có thể cách đó hàng trăm
 cây số, cũng ở trên cùng một đất nước, người ta không phát âm giống bạn. Đó đều là giọng bản xứ, nhưng với những
 “cách bắt chước” khác nhau.Với chuyện học ngoại ngữ cũng chẳng có gì khác. Học phát âm ngoại ngữ cũng là một quá
 trình bắt chước, là lắng nghe người bản xứ và cố gắng tái tạo lại âm thanh sao cho giống nhất. Chừng nào giống
 thiệt giống, người ta sẽ ngạc nhiên hỏi ủa sao mày nói chuẩn vậy, mày sống ở “bển” lâu chưa?Ở cái thời đại wifi tận răng thế này rồi thì cần quái gì phải đến tận bổn nước mới
 nghe tiếng chuẩn. Đúng hông? Nằm ở nhà lướt vài phát lên internet là nghe đầy ra đó chứ. Cơ mà dường như các từ
 điển lại chỉ hỗ trợ cách phát âm cho các từ “chuẩn”. Từ mới, từ chuyên môn, hay tên riêng là khỏi kiếm ra. Hay
 nếu như bạn google và tìm ra được thì cũng chỉ lẻ tẻ cho 1 loại ngôn ngữ.Giá như…À mà không cần giá như nữa. Nó đây nè.Mình xin giới thiệu với các bạn Forvo, là công cụ giúp tự tra cứu cách phát âm, mọi
 lúc mọi nơi, với cả trăm loại ngôn ngữ khác nhau. Từ tiếng Việt cho tới tiếng Anh, từ tiếng Pháp cho tới tiếng
 Bồ, tiếng Hoa cho tới tiếng Ý.Đủ hết, đủ cả.Nhưng mà tiếng chó với tiếng mèo thì hông được hỗ trợ nhen.<img data-attachment-id="196" data-permalink="https://languagelearningmap.wordpress.com/2017/11/26/186/con-heo/"
 data-orig-file="https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/11/con-heo.png"
 data-orig-size="1111,312" data-comments-opened="1"
 data-image-meta="{&quot;aperture&quot;:&quot;0&quot;,&quot;credit&quot;:&quot;&quot;,&quot;camera&quot;:&quot;&quot;,&quot;caption&quot;:&quot;&quot;,&quot;created_timestamp&quot;:&quot;0&quot;,&quot;copyright&quot;:&quot;&quot;,&quot;focal_length&quot;:&quot;0&quot;,&quot;iso&quot;:&quot;0&quot;,&quot;shutter_speed&quot;:&quot;0&quot;,&quot;title&quot;:&quot;&quot;,&quot;orientation&quot;:&quot;0&quot;}"
 data-image-title="con heo" data-image-description="" data-image-caption=""
 data-medium-file="https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/11/con-heo.png?w=300"
 data-large-file="https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/11/con-heo.png?w=736"
 class="alignnone size-full wp-image-196"
 src="https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/11/con-heo.png?w=736" alt="con heo"
 srcset="https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/11/con-heo.png?w=736 736w, https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/11/con-heo.png?w=150 150w, https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/11/con-heo.png?w=300 300w, https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/11/con-heo.png?w=768 768w, https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/11/con-heo.png?w=1024 1024w, https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/11/con-heo.png 1111w"
 sizes="(max-width: 736px) 100vw, 736px"><h2>FORVO LÀ GÌ?</h2>Forvo ra mắt từ năm 2008, với mục tiêu trở thành trang web hỗ trợ tra cứu phát âm lớn
 nhất thế giới.<img data-attachment-id="189" data-permalink="https://languagelearningmap.wordpress.com/2017/11/26/186/logo/"
 data-orig-file="https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/11/logo.png" data-orig-size="453,135"
 data-comments-opened="1"
 data-image-meta="{&quot;aperture&quot;:&quot;0&quot;,&quot;credit&quot;:&quot;&quot;,&quot;camera&quot;:&quot;&quot;,&quot;caption&quot;:&quot;&quot;,&quot;created_timestamp&quot;:&quot;0&quot;,&quot;copyright&quot;:&quot;&quot;,&quot;focal_length&quot;:&quot;0&quot;,&quot;iso&quot;:&quot;0&quot;,&quot;shutter_speed&quot;:&quot;0&quot;,&quot;title&quot;:&quot;&quot;,&quot;orientation&quot;:&quot;0&quot;}"
 data-image-title="logo" data-image-description="" data-image-caption=""
 data-medium-file="https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/11/logo.png?w=300"
 data-large-file="https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/11/logo.png?w=453"
 class="size-full wp-image-189 aligncenter"
 src="https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/11/logo.png?w=736" alt="logo"
 srcset="https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/11/logo.png 453w, https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/11/logo.png?w=150 150w, https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/11/logo.png?w=300 300w"
 sizes="(max-width: 453px) 100vw, 453px">Dữ liệu của Forvo là những đoạn âm thanh ngắn có thời lượng dưới 2.5 giây, được tạo
 hoàn toàn từ chính những người sử dụng, giống giống như Wikipedia vậy. Các đoạn ghi âm sẽ được kiểm tra và chỉnh
 sửa bởi một nhóm biên tập viên của Forvo.Chỉ sau 5 năm tính từ lúc ra mắt, Forvo được thời báo Times bình chọn là một trong 50
 website tuyệt vời nhất thế giới.Bạn có thể truy cập Forvo từ máy tính hay tải ứng dụng về để sử dụng trên smartphone,
 rất tiện lợi. Và hoàn toàn miễn phí.Nghe cũng được quá chứ nhỉ?<h2>MỘT SỐ MẸO VỚI FORVO</h2>1/ Forvo có thể giúp bạn tra cứu cách phát âm của
 một số thuật ngữ chuyên ngành. Điều này thì chắc chắn những từ điển thông thường không thể giải quyết
 giùm bạn.Ví dụ mình tra cách phát âm của tên thuốc kháng sinh Vancomycin.<img data-attachment-id="187"
 data-permalink="https://languagelearningmap.wordpress.com/2017/11/26/186/vancomycin/"
 data-orig-file="https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/11/vancomycin.png"
 data-orig-size="781,311" data-comments-opened="1"
 data-image-meta="{&quot;aperture&quot;:&quot;0&quot;,&quot;credit&quot;:&quot;&quot;,&quot;camera&quot;:&quot;&quot;,&quot;caption&quot;:&quot;&quot;,&quot;created_timestamp&quot;:&quot;0&quot;,&quot;copyright&quot;:&quot;&quot;,&quot;focal_length&quot;:&quot;0&quot;,&quot;iso&quot;:&quot;0&quot;,&quot;shutter_speed&quot;:&quot;0&quot;,&quot;title&quot;:&quot;&quot;,&quot;orientation&quot;:&quot;0&quot;}"
 data-image-title="Vancomycin" data-image-description="" data-image-caption=""
 data-medium-file="https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/11/vancomycin.png?w=300"
 data-large-file="https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/11/vancomycin.png?w=736"
 class="size-full wp-image-187 aligncenter"
 src="https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/11/vancomycin.png?w=736" alt="Vancomycin"
 srcset="https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/11/vancomycin.png?w=736 736w, https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/11/vancomycin.png?w=150 150w, https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/11/vancomycin.png?w=300 300w, https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/11/vancomycin.png?w=768 768w, https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/11/vancomycin.png 781w"
 sizes="(max-width: 736px) 100vw, 736px">&nbsp;2/ Forvo có thể giúp bạn so sánh cách đọc của một
 từ trong nhiều ngôn ngữ khác nhau, chẳng hạn như trường hợp của các nhãn hàng hiệu. Rất nhiều các nhãn hàng này không có xuất xứ từ Anh hay Mỹ, như trường hợp của
 Volkswagen, là một hãng xe Đức. Với Forvo, các bạn có thể nghe được cách phát âm của Volkswagen cả trong tiếng
 Đức và tiếng Anh.<img data-attachment-id="188"
 data-permalink="https://languagelearningmap.wordpress.com/2017/11/26/186/volkswagen/"
 data-orig-file="https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/11/volkswagen.png"
 data-orig-size="1098,283" data-comments-opened="1"
 data-image-meta="{&quot;aperture&quot;:&quot;0&quot;,&quot;credit&quot;:&quot;&quot;,&quot;camera&quot;:&quot;&quot;,&quot;caption&quot;:&quot;&quot;,&quot;created_timestamp&quot;:&quot;0&quot;,&quot;copyright&quot;:&quot;&quot;,&quot;focal_length&quot;:&quot;0&quot;,&quot;iso&quot;:&quot;0&quot;,&quot;shutter_speed&quot;:&quot;0&quot;,&quot;title&quot;:&quot;&quot;,&quot;orientation&quot;:&quot;0&quot;}"
 data-image-title="Volkswagen" data-image-description="" data-image-caption=""
 data-medium-file="https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/11/volkswagen.png?w=300"
 data-large-file="https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/11/volkswagen.png?w=736"
 class="size-full wp-image-188 aligncenter"
 src="https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/11/volkswagen.png?w=736" alt="Volkswagen"
 srcset="https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/11/volkswagen.png?w=736 736w, https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/11/volkswagen.png?w=150 150w, https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/11/volkswagen.png?w=300 300w, https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/11/volkswagen.png?w=768 768w, https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/11/volkswagen.png?w=1024 1024w, https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/11/volkswagen.png 1098w"
 sizes="(max-width: 736px) 100vw, 736px">3/ Forvo còn giúp bạn học cách phát âm chuẩn của
 một số tên riêng.<img data-attachment-id="192" data-permalink="https://languagelearningmap.wordpress.com/2017/11/26/186/hermione/"
 data-orig-file="https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/11/hermione.png"
 data-orig-size="770,327" data-comments-opened="1"
 data-image-meta="{&quot;aperture&quot;:&quot;0&quot;,&quot;credit&quot;:&quot;&quot;,&quot;camera&quot;:&quot;&quot;,&quot;caption&quot;:&quot;&quot;,&quot;created_timestamp&quot;:&quot;0&quot;,&quot;copyright&quot;:&quot;&quot;,&quot;focal_length&quot;:&quot;0&quot;,&quot;iso&quot;:&quot;0&quot;,&quot;shutter_speed&quot;:&quot;0&quot;,&quot;title&quot;:&quot;&quot;,&quot;orientation&quot;:&quot;0&quot;}"
 data-image-title="hermione" data-image-description="" data-image-caption=""
 data-medium-file="https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/11/hermione.png?w=300"
 data-large-file="https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/11/hermione.png?w=736"
 class="alignnone size-full wp-image-192"
 src="https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/11/hermione.png?w=736" alt="hermione"
 srcset="https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/11/hermione.png?w=736 736w, https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/11/hermione.png?w=150 150w, https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/11/hermione.png?w=300 300w, https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/11/hermione.png?w=768 768w, https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/11/hermione.png 770w"
 sizes="(max-width: 736px) 100vw, 736px">4/ Forvo cho phép bạn lưu lại những đoạn phát âm
 mong muốn. Và bạn có thể sử dụng tùy nghi theo ý thích.Như mình thì mình lưu hết những đoạn phát âm tiếng Pháp liên quan đến những con số, vì
 mình muốn cải thiện khả năng nghe số đếm tiếng Pháp cho thật là nhạy. Và thế là đêm đêm, khi ánh trăng đã lên
 cao và rọi xuống dìu dịu, mình lại chìm vào giấc ngủ, à không, mình bật chế độ Play all nghe qua mấy lượt các
 con số rồi đi ngủ. Rất hiệu quả.<img loading="lazy" data-attachment-id="193"
 data-permalink="https://languagelearningmap.wordpress.com/2017/11/26/186/screenshot_20171126-151742/"
 data-orig-file="https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/11/screenshot_20171126-151742.png"
 data-orig-size="1080,1647" data-comments-opened="1"
 data-image-meta="{&quot;aperture&quot;:&quot;0&quot;,&quot;credit&quot;:&quot;&quot;,&quot;camera&quot;:&quot;&quot;,&quot;caption&quot;:&quot;&quot;,&quot;created_timestamp&quot;:&quot;0&quot;,&quot;copyright&quot;:&quot;&quot;,&quot;focal_length&quot;:&quot;0&quot;,&quot;iso&quot;:&quot;0&quot;,&quot;shutter_speed&quot;:&quot;0&quot;,&quot;title&quot;:&quot;&quot;,&quot;orientation&quot;:&quot;0&quot;}"
 data-image-title="Screenshot_20171126-151742" data-image-description="" data-image-caption=""
 data-medium-file="https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/11/screenshot_20171126-151742.png?w=197"
 data-large-file="https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/11/screenshot_20171126-151742.png?w=671"
 class="alignnone size-large wp-image-193"
 src="https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/11/screenshot_20171126-151742.png?w=671&amp;h=1024"
 alt="Screenshot_20171126-151742" width="671" height="1024"
 srcset="https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/11/screenshot_20171126-151742.png?w=671&amp;h=1024 671w, https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/11/screenshot_20171126-151742.png?w=98&amp;h=150 98w, https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/11/screenshot_20171126-151742.png?w=197&amp;h=300 197w, https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/11/screenshot_20171126-151742.png?w=768&amp;h=1171 768w, https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/11/screenshot_20171126-151742.png 1080w"
 sizes="(max-width: 671px) 100vw, 671px">5/ Forvo cho phép bạn so sánh sự khác nhau về
 accent.Như trong ví dụ này, mình tra cứu cách đọc tên của nhà thiết kế Alexander McQueen. Có
 cả giọng phát âm theo kiểu Anh, Úc, và Mỹ.<img data-attachment-id="202" data-permalink="https://languagelearningmap.wordpress.com/2017/11/26/186/alex/"
 data-orig-file="https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/11/alex.png" data-orig-size="1079,1498"
 data-comments-opened="1"
 data-image-meta="{&quot;aperture&quot;:&quot;0&quot;,&quot;credit&quot;:&quot;&quot;,&quot;camera&quot;:&quot;&quot;,&quot;caption&quot;:&quot;&quot;,&quot;created_timestamp&quot;:&quot;0&quot;,&quot;copyright&quot;:&quot;&quot;,&quot;focal_length&quot;:&quot;0&quot;,&quot;iso&quot;:&quot;0&quot;,&quot;shutter_speed&quot;:&quot;0&quot;,&quot;title&quot;:&quot;&quot;,&quot;orientation&quot;:&quot;0&quot;}"
 data-image-title="Alex" data-image-description="" data-image-caption=""
 data-medium-file="https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/11/alex.png?w=216"
 data-large-file="https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/11/alex.png?w=736"
 class="size-full wp-image-202 aligncenter"
 src="https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/11/alex.png?w=736" alt="Alex"
 srcset="https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/11/alex.png?w=736 736w, https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/11/alex.png?w=108 108w, https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/11/alex.png?w=216 216w, https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/11/alex.png?w=768 768w, https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/11/alex.png 1079w"
 sizes="(max-width: 736px) 100vw, 736px">Để có thể so sánh accent khác nhau, các bạn nên chọn chế độ All languages khi tra cứu.
 <img data-attachment-id="204" data-permalink="https://languagelearningmap.wordpress.com/2017/11/26/186/lll/"
 data-orig-file="https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/11/lll.png" data-orig-size="1080,1077"
 data-comments-opened="1"
 data-image-meta="{&quot;aperture&quot;:&quot;0&quot;,&quot;credit&quot;:&quot;&quot;,&quot;camera&quot;:&quot;&quot;,&quot;caption&quot;:&quot;&quot;,&quot;created_timestamp&quot;:&quot;0&quot;,&quot;copyright&quot;:&quot;&quot;,&quot;focal_length&quot;:&quot;0&quot;,&quot;iso&quot;:&quot;0&quot;,&quot;shutter_speed&quot;:&quot;0&quot;,&quot;title&quot;:&quot;&quot;,&quot;orientation&quot;:&quot;0&quot;}"
 data-image-title="lll" data-image-description="" data-image-caption=""
 data-medium-file="https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/11/lll.png?w=300"
 data-large-file="https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/11/lll.png?w=736"
 class="size-full wp-image-204 aligncenter"
 src="https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/11/lll.png?w=736" alt="lll"
 srcset="https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/11/lll.png?w=736 736w, https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/11/lll.png?w=150 150w, https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/11/lll.png?w=300 300w, https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/11/lll.png?w=768 768w, https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/11/lll.png?w=1024 1024w, https://languagelearningmap.files.wordpress.com/2017/11/lll.png 1080w"
 sizes="(max-width: 736px) 100vw, 736px">&nbsp;Và còn nhiều nhiều điều thú vị với Forvo nữa. Bạn đã sẵn sàng để khám phá chưa?Hãy cho Language Learning Map biết nếu bạn tìm thêm được điều hay ho gì nhé.Chào thiệt là thân ái nè.

Giá như chúng ta có thể học cách phát âm của mọi từ ngữ trên thế giới...

listening

Để hiểu, người nghe phải có khả năng phân cắt dòng âm thanh tứ lung tung của lời nói
 thành những đơn vị có ý nghĩa. Mà nào đâu có dễ, vì với ngôn ngữ nói, ranh giới giữa các từ có thể không rõ
 ràng.Cho nên, giữa đọc và nghe, chúng ta luôn cảm thấy đọc dễ hơn, không chỉ vì lý do luôn
 luôn có thể quay lại để đọc nếu chưa thông, mà còn nằm ở chỗ với sách, với báo, từ ngữ được xếp ngay hàng thẳng
 lối, giữa các từ có chấm phết khoảng trắng rõ ràng, không cần phải căng con mắt lên để nhận diện từng từ riêng
 lẻ.Trong một <a href="http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0346251X99000603" target="_blank"
 rel="noopener">nghiên cứu</a>, tác giả hỏi người học ngoại ngữ về những khó khăn mà họ gặp
 phải khi luyện nghe, thì hết 8/10 khó khăn nằm ở giai đoạn bộ máy chặt thịt heo. Vấn đề ở giai đoạn nhận diện âm
 thanh rất phổ biến ở người học ngoại ngữ.<h2>Vậy làm thế nào để cải thiện bộ máy chặt thịt heo?</h2>Có một số nguyên tắc sau:<ul><li><h3>Chọn bài nghe phù hợp</h3></li></ul>Bài nghe về cơ bản là phải “nghe được”, nghĩa là trình độ không quá cách xa trình độ
 thiệt sự của người nghe. Điều này nghe tầm xàm vậy mà quan trọng lắm, đặc biệt là khi người nghe chỉ mới ở giai
 đoạn khởi đầu. Khi khả năng nghe còn chưa tốt, khoan hãy luyện nghe với mấy cái video “đặc nghẹt” thông tin kiểu
 như TED talks hay Vsauce. Thay vào đó, chọn mấy đoạn hội thoại đơn giản 2-3 phút với 2-3 người nói thôi, thông
 tin nhẹ nhàng thanh gọn, luyện nghe từ từ lên lé vồ rồi chuyển.<ul><li><h3>Giảm tốc độ đoạn thu âm</h3></li></ul>Giảm tốc độ đoạn thu âm thì nghe dễ hơn, vụ này ai cũng biết. Ấy là vì băng chuyền trí
 nhớ tạm thời cứ chạy, mà các bộ máy xử lý âm thanh của chúng ta lại cần thời gian để xử lý. Cho nên, nếu bộ máy
 làm việc chậm mà dữ liệu âm thanh đến lại nhiều quá thì chúng ta bị đơ, chữ nghe được, chữ không.Người học ngoại ngữ trình độ ở mức trung bình có thể cảm thấy thoải mái khi nghe ở tốc
 độ 127 từ/phút, trong khi tốc độ để một người bản xứ nghe hiểu một cách thoải mái là khoảng 150-160 từ/phút.Tốc độ của VOA news là khoảng 90 từ/phút, bằng 2/3 so với tốc độ bình thường.Tuy nhiên, cứ nghe mãi ở tốc độ rề rề thì chán vãi, thậm chí nghe riết thì ko giúp cải
 thiện khả năng nghe dc nữa. Giống kiểu cứ suốt ngày làm việc với những thứ bạn đã biết rõ rồi thì chẳng thể nào
 giỏi thêm được nữa.<ul><li><h3>Lặp đi lặp lại</h3></li></ul>Tuy nhiên, chỉ lặp đi lặp lại thôi thì hổng đủ. Do vậy, nếu vừa bật điện thoại chơi
 game bắn súng bùm chéo vừa mở audio tiếng Anh làm nền, rồi hy vọng rằng tiếng Anh sẽ “thấm” vào đầu thì quên
 luôn đi ha.Người học nghe hưởng lợi từ những lần lặp lại thông qua chiến thuật điều chỉnh khác
 nhau. Những bạn nào trình độ nghe càng tốt thì càng biết sử dụng nhiều loại chiến thuật. Do đó, phương pháp này
 đạt hiệu quả cao nhất với các bạn có khả năng nghe tương đối tốt.Túm lại, dù có rất nhiều nguyên tắc cải thiện khả năng nghe, việc sử dụng các nguyên
 tắc này không giống nhau giữa các trình độ ngôn ngữ khác nhau. Ví dụ như ở trình độ beginner, người học có thể
 sử dụng phương pháp giảm tốc độ để làm quen với việc nhận diện âm thanh. Tuy nhiên, lên những trình độ cao hơn,
 người nghe cần đưa tốc độ trở lại bình thường, hay nhanh hơn bình thường 1 chút càng tốt. Và ở trình độ cao, với
 những chiến thuật điều chỉnh khác nhau, việc lặp đi lặp lại đoạn audio có thể giúp cải thiện đáng kể trình độ
 nghe.

Làm thế nào để cái thiện 'bộ máy chặt thịt heo'?

Này là khung trình độ chung của CEFR (Chuẩn ngôn ngữ chung theo khung quy chiếu châu
 Âu). CEFR phân trình độ ngôn ngữ thành 1 phổ liên tục nhau với 6 mức trình độ: A1, A2, B1, B2, C1, C2.A1: Có thể nghe được lời nói rất chậm và phát âm cẩn thận, và phải ngưng một khoảng
 tương đối dài để người nghe hiểu nghĩa.A2: Có thể hiểu câu và thành ngữ có liên quan đến các tình huống quen thuộc trong cuộc
 sống (trao đổi thông tin về bản thân và gia đình, đi shopping, tìm đường, hay đi xin việc). Người nói cũng phải
 phát âm rõ ràng mới hiểu.B1: Có thể hiểu tốt hầu hết những chủ đề hằng ngày hay có liên quan đến công việc hằng
 ngày. Hiểu với accent quen thuộc. Có thể nắm được ý chính trong những cuộc trò chuyện thông thường ở nơi làm
 việc, trường học, nếu người nói sử dụng ngôn ngữ chuẩn và rõ ràng.Cơ mà chúng ta học ngoại ngữ đâu phải chỉ để thi (à không, với một số người thì ngoại
 ngữ chỉ là một môn để thi), chúng ta phải xài nói để giao tiếp với người bản xứ chứ. Cho nên chúng ta có thang
 trình độ ở dưới, đánh giá trình độ của 1 người học ngoại ngữ khi giao tiếp với 1 người bản xứ.A1: Có thể hiểu được câu hỏi và những chỉ dẫn nếu người nghe nói chậm và phát âm rõ
 ràng, và thông tn không quá nhiều. Ok, ở trình độ này thì bị người ta chửi vẫn mỉm cười kêu Yes yes I do nà.A2: Có thể hiểu kha khá những chủ đề nói chuyện thường ngày, nếu người nói phát âm rõ
 ràng, và người nghe có thể yêu cầu người kia nhắc lại hay diễn đạt lại.Cho nên ở trình độ này, bạn cũng có thể tự tin đi giao tiếp với người nước ngoài, cơ
 mà phải kiếm đứa nào hiểu chuyện với kiên nhẫn một chút ấy.B1: Có thể hiểu những cuộc nói chuyện thường ngày, cho dù đôi khi cũng phải yêu cầu
 người kia lặp lại vài từ hay vài câu gì đấy. Có thể trao đổi nói chuyện vui vẻ thông thường với người bản xứ mà
 không gặp quá nhiều khó khăn, miễn là nói chuyện đơn giản.B2: Có thể hiểu chi tiết những gì người kia nói, ngay cả khi ở trong môi trường tương
 đối ồn ào.C1: Bạn có thể hiểu chi tiết những chủ đề phức tạp bên ngoài những gì người nghe quen
 thuộc hằng ngày, mặc dù đôi khi bạn cũng cần phải trao đổi lại để xác nhận những gì mình hiểu là chính xác, đặc
 biệt là khi chưa quen với accent của người nói.C2: Bạn có thể hiểu rõ những gì người ta nói, thậm chí với những chủ đề phức tạp bên
 ngoài những gì bạn quen thuộc hằng ngày. Bạn cũng có khả năng nhận biết và hiểu các loại accent khác nhau.

Các trình độ nghe khác nhau

Ấy là vì ở nhiều nước, người bản ngữ nói nhanh quá.Tiếng Tây Ban Nha là ngôn ngữ nhanh thứ 2 trên thế giới. Tiếng Pháp chậm hơn một chút,
 đứng thứ 3. Nói chậm hơn một chút chứ cũng gần gấp rưỡi tốc độ nói tiếng Việt chứ không đùa.Mà khi nói nhanh, từ ngữ nói cũng ít nhiều biến dạng so với hình dạng chữ viết trên
 giấy. Điều này hầu như ngôn ngữ nào cũng có. Ngôn ngữ nói biến dạng khi so với ngôn ngữ viết là để thuận tiện
 hơn cho chuyển động của môi răng lưỡi, những bộ phận giúp tạo nên âm thanh.Thuật ngữ gọi hiện tượng biến dạng này là connected speech.Khi tiếp xúc với connected speech, chúng ta gần như bước vào một thế giới biến dạng,vì
 chúng ta không được làm quen với những điều này qua sách vở ngoại ngữ truyền thống. Điều đó làm chúng ta lúng
 túng, lạ lẫm và phải mất một thời gian làm quen với có thể hiểu được.Even though acoustic reduction is an important phenomenon of everyday speech, it has
 received little attention in the linguistic and psycholinguistic literature. The only languages in which
 acoustic reduction has been investigated in some detail are Dutch, English, and German. The comprehension of
 reduced words, which is easy for humans but highly problematic for automatic speech recognizers, has hardly been
 studied at all.

Tại sao người bản xứ nói khó nghe đến như vậy?

Dù bạn luyện nghe&nbsp;với mp3 hay video, thì <a
 href="https://languagelearningmap.wordpress.com/2017/09/03/3-giai-doan-nghe/">những tư liệu giúp luyện nghe
 tốt nhất vẫn là những tư liệu có script, hay phụ đề đi kèm, để giúp các bạn có thể tự đánh giá và kiểm tra
 sau khi nghe</a>.Tuy nhiên tình huống trớ trêu là không phải kênh youtube nào cũng có phụ đề làm sẵn
 cho bạn. Chương trình tivi được thu lại thì càng không.Ơ, thế thì muốn luyện nghe với một video siêu hay (mà không có sẵn phụ đề) thì bó tay
 à?Rất đơn giản, các bạn chỉ cần gửi yêu cầu lên trang web <a href="https://rhinospike.com">RhinoSpike</a>.Chỉ cần 3 bước siêu đơn giản: gửi yêu cầu, nằm chờ, và …bingo, script đã về làng. Ghi
 chú: có thể quỳ chờ.RhinoSpike hỗ trợ đến 76 ngôn ngữ, cho phép bạn yêu cầu script cho hầu hết những ngôn
 ngữ thông dụng nhất.Những điểm chưa tốt của Rhinospike:Không có app điện thoại. Bố nào muốn truy cập thì lên trang web nhá.Không thể lưu kết quả tìm kiếm. Lỡ kết bài nghe nào mà không lưu lại cẩn thận, mai mốt
 tìm lại thấy mợ luôn.Lỡ stranscript hổng đúng thì sao?Cơ mà Rhinospike đâu có dừng lại tại đó. Bạn còn có thể làm được nhiều thứ hơn nữa
 kia. 3 bước ngược lại nhá: gửi script, nằm vểnh râu chờ, và nghe người bản xứ đọc script.Rhinospike thích hợp với những văn bản dài. Vì với những từ riêng lẻ, bạn đã có đủ thứ
 từ điển, đủ loại Forvo.Một số cách sử dụng Rhinospike vô cùng bá đạo sáng tạo và không hề tốn gạo:Sử dụng Rhinospike để học connected speech

Làm thế nào để học nghe với một video không có phụ đề?

Tưởng tượng nhé, đó là ngày đầu tiên bạn sang Pháp.Bạn đã chuẩn bị tương đối kỹ cho chuyến đi. Bạn học cả trăm câu thường dùng khi du
 lịch Pháp. Nhưng bạn vẫn cảm thấy bị lúng túng. Có cả trăm tình huống không được dự đoán và viết sẵn trong cuốn
 sách, và bạn phải tự ráp nối từ với nhau để làm sao cho người dịa phương hiểu được bạn muốn nói gì.Bạn cảm thấy sợ. Và bạn quyết định hạn chế lỗi sai của mình lại bằng một số “chiêu
 thức”.Bạn có tin rằng bạn có thể ở ngay tại bổn nước mà vẫn không khá khẩm hơn là mấy khi
 đang ở tại nước của bạn?Thay vì bạn gọi tên món ăn theo đúng tên của nó, bạn lặp đi lặp lại “Tui ăn cái này”,
 “tui ăn cái kia”. Và điều đó làm bạn cảm thấy hài lòng, vì bạn nói những câu ấy rất giỏi, và bạn đạt được mục
 tiêu giao tiếp với những câu đơn giản như vậy.Nhưng mà, nguyên tắc đầu tiên, khá là ‘đau đớn’, đó là chúng ta phải bước ra khỏi
 “comfort zone”, bước ra và tiến bộ từng ngày.Có vô vàn chiến thuật để bạn luyện tập khả năng nói (ngoại ngữ), nhưng đều phải tuân
 theo 3 nguyên tắc sau:<ul><li>Cho phép bản thân bước ra khỏi “confort zone”, và…phạm sai lầm</li><li>Lặp đi lặp lại một chủ đề đến khi bạn thật sự thạo chủ đề đó.</li></ul><ul></ul>Và đó chính là sự pha trộn của cái mới và sự lặp đi lặp lại. Nếu bạn chỉ lặp đi lặp
 lại, bạn không học thêm được gì. Nếu bạn chỉ cố học thêm cái mới, bạn lại không giỏi những cái cũ.

Bài Blogs

Theo dõi Medlangfanatic:

Liên hệ: